Produkty bezglutenowe – z czym to się je (żeby było zdrowo i smacznie)

2017-09-30
Produkty bezglutenowe – z czym to się je (żeby było zdrowo i smacznie)

Produkty bezglutenowe od pewnego czasu cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Jeszcze kilka lat temu osoby na diecie bezglutenowej nie miały w czym wybierać, dziś mogą śmiało przebierać i cieszyć się nieustannie pojawiającymi się na sklepowych półkach nowościami. Jest sporo osób, które są gorącymi zwolennikami diety bez glutenu, inni zastanawiają się o co w tym wszystkim chodzi. Spróbujemy rozwiać wszelkie wątpliwości.

Czy gluten to tak duży problem?

Nie podlega dyskusji, że osoby chore na celiakię muszą bezwzględnie unikać glutenu, w tym nawet jego śladowych ilości. Z tym schorzeniem zmaga się ok. 1% społeczeństwa. Istnieje również coś takiego jak nieceliakalna nietolerancja glutenu (NNG), szacuje się zazwyczaj że dotyczy ona ok. 6% społeczeństwa. Ponadto produkty bezglutenowe prawdopodobnie powinny być jedynym wyborem osób dotkniętych różnymi chorobami autoimmunologicznymi.

Produkty bezglutenowe tylko wysoko przetworzone?

Wbrew opinii niektórych osób, jeśli konieczna jest w naszym przypadku dieta bezglutenowa, nie oznacza to, że musimy kupować wysoko przetworzone produkty czy katować się rozpadającymi się chlebami bez smaku. Tak właśnie wyobrażają sobie dietę bezglutenową niektórzy ludzie nie orientujący się w temacie. Tymczasem z powodzeniem możemy sami przygotować sobie w pełni wartościowe posiłki, upiec chleb czy ciasto wykorzystując m.in. naturalnie bezglutenowe zboża i pseudozboża. Drugą opcją jest znalezienie godnej zaufania firmy, która zrobi to za nas, a powstaje ich coraz więcej. Przykładem może być piekarnia Zdrowa Micha – ich produkty są w pełni naturalne, zdrowe, mają również certyfikat świadczący o tym, że nie znajdziemy tam nawet śladowych ilości glutenu. Śmiało mogą być więc spożywane nawet przez osoby chore na celiakię.

Zboża i tzw. pseudozboża, które naturalnie nie mają glutenu:

·         Proso – najpopularniejsze jest w formie kaszy jaglanej (czyli po prostu obłuszczonego ziarna prosa), ale warto spróbować również płatków jaglanych i mąki, z której można przygotować wiele ciekawych wypieków. Jest bogatym źródłem żelaza, krzemu, magnezu i witaminy z grupy B.
·         Kukurydza to nie tylko wysoko przetworzone słodzone płatki kukurydziane, ale też makarony, mąka, a także kaszka, z której można przygotować np. polentę. Jest bogata w witaminy z grupy B, witaminę D i E, a także w potas, fosfor, magnez, selen oraz żelazo.
·         Gryka. Warto sięgnąć nie tylko po popularną kaszę prażoną, ale również po niepaloną, która ma bardziej neutralny smak. Można z niej przygotować np. chleb lub zdrowe śniadanie, ale również ciasta czy burgery. Kasza gryczana krakowska to łamane ziarna, którymi można z powodzeniem zastąpić jęczmień (który zawiera gluten) w krupniku, jest to również produkt który łatwo włączyć do diety niemowlęcia. Jest bogata w wapń, fosfor, magnez i żelazo, a także witaminy z grupy B.
·         Amarantus (szarłat) – chociaż nie każdemu odpowiada jego bardzo charakterystyczny smak, zdecydowanie warto wprowadzić go do diety. Jest bardzo bogatym źródłem żelaza, wapnia i białka. Ponadto znajdziemy w nim również fosfor i magnez. Popularny jest w formie ekspandowanych ziaren tzw. Poppingu amarantusowego, który jest bardzo łatwy w użyciu – wystarczy dodać go na zimno np. do jogurtu. Jeśli wolimy formę mniej przetworzoną możemy również ugotować kaszę lub płatki.
·         Ryż – warto odkryć wszystkie jego odmiany. Czarny, czerwony, brązowy (również basmati, jaśminowy), ziarna krótkie (bardziej kleiste) lub długie (sypkie). Najlepiej jeść ryż nieoczyszczony, chyba że jesteśmy na diecie lekkostrawnej lub potrawa wymaga bardzo kleistych ziaren. Ryż jest dobrym źródłem potasu, magnezu, żelaza i cynku, witamin z grupy B, witaminy E.
·         Quinoa (komosa ryżowa) – jest bardzo bogata w białko, jako jeden z niewielu pokarmów roślinnych zawiera wszystkie aminokwasów esencjonalnych, czyli niezbędnych do życia. Ponadto jest bogactwem wapnia, żelaza, manganu, magnezu, fosforu a także witamin (m.in. witaminę E). Naprawdę warto jej spróbować, ponieważ poza walorami zdrowotnymi ma również nieporównywalny z niczym smak. Najczęściej
·         Owies bezglutenowy. Jeśli chcemy kupić niezanieczyszczony glutenem produkt musimy szukać znaku „przekreślonego kłosa”. Coraz łatwiej znaleźć zarówno mąkę, jak i płatki owsiane bezglutenowe, z których można przygotować owsiankę. W kuchni można owies wykorzystać jako spoiwo w kotletach czy ciastach. Zawiera bardzo dużo błonnika, witaminy E, a także witaminy z grupy B, miedź, selen, mangan, magnez i lecytynę.
·         Teff (miłka abisyńska) to zboże popularne w Afryce. Pozyskiwana z tej rośliny mąka może być bazą chleba (z powodzeniem zastąpi mąkę pszenną), placków, ciastek, kleików, grysików. Jest bogata wapń, żelazo, witaminy z grupy B i antyoksydanty. Dostarcza nam również niezbędnych aminokwasów czyli lizyny, metioniny i cysteiny. Zawiera sporo błonnika, ma niski indeks glikemiczny. Niektórzy twierdzą, że regularne spożywanie teffu przez osoby cierpiące na celiakię powoduje redukcję objawów choroby.
·         Sorgo to kolejne odżywcze afrykańskie zboże, bogate w miedź, magnez, potas, mangan, wapń, żelazo, a także niacynę i polifenole (działające m.in. antyoksydacyjnie). Ma neutralny, delikatny, lekko orzechowy smak, który sprawia że może być podstawą dań słodkich i wytrawnych.

I jeszcze więcej…

Warto również wspomnieć o tapioce. Jest ona pozyskiwana z manioku, rośliny popularnej w Ameryce Południowej. Ma ona postać kuleczek, które wykorzystuje się m.in. do przygotowania tzw. bubble tea lub zdrowych deserów, albo postać mąki, której używa się do zagęszczania zup, sosów itd. Nie powinno się również zapominać o mąkach z orzechów, które mogą być bazą fantastycznych ciast.
Ze wszystkich wymienionych roślin możemy uzyskać naturalne produkty bezglutenowe: pieczywo, ciasta, ciastka, makarony i milion innych potraw. Jeśli odpowiednio zapoznamy się z tematem i odkryjemy co można przygotować z jakiego składnika, nawet na ściśle bezglutenowej diecie możemy obyć się bez wyrzeczeń.

Czy dieta bezglutenowa jest dla każdego?

Według aktualnego stanu badań dieta bezglutenowa stosowana bez wskazań medycznych takich jak celiakia, nieceliakalna nietolerancja glutenu czy choroby autoimmunologiczne nie jest korzystna dla zdrowia. Wręcz przeciwnie, może zaszkodzić. Warto wiedzieć, że gluten jedzony w rozsądnych ilościach ma pozytywny wpływ na zdrowy organizm, między innymi poprawia poziom trójglicerydów i ciśnienie krwi, a także wspomaga zdrowe bakterie w układzie pokarmowym.
Niewątpliwym plusem „mody” na dietę bezglutenową jest odkrycie przez wielu konsumentów zupełnie nowych dla nich składników, z których można przygotować pyszne, zróżnicowane potrawy. Produkty zbożowe to już nie tylko pszenny chleb, bułki czy makaron. Do łask powróciła na przykład kasza jaglana, która przecież jest naszym starym pożywieniem. Więcej osób sięga również po kaszę gryczaną i to również tę niepaloną (która jest dużo łatwiejsza do przyjęcia przez osoby które za gryką nie przepadają). Zupełną nowością dla wielu osób jest amarantus, komosa ryżowa, teff, tapioka lub inne niż tradycyjnie stosowany odmiany ryżu. Naturalne produkty bezglutenowe mogą wzbogacić nasz jadłospis, a wiadomo, że różnorodność jest podstawą zdrowej diety.
Pokaż więcej wpisów z Wrzesień 2017
pixel