„Złoto Inków”, czyli komosa ryżowa - właściwości i zastosowanie

Co to jest komosa ryżowa?

Komosa, czyli quinoa albo ryż peruwiański jest tak zwanym pseudozbożem – zawiera dużo skrobi i jej nasiona są używane w kuchni jak każda inna kasza, jednak z biologicznego punktu widzenia nie należy do zbóż. Uprawiana była pierwotnie w Ameryce Południowej już kilka tysięcy lat temu, była wtedy podstawą wyżywienia między innymi zamieszkujących wysokogórskie tereny Inków, narażonych na bardzo trudne, surowe warunki. Jest łatwa w uprawie, ponieważ dzięki obecności saponin, nadających jej gorzki smak, naturalnie odstrasza roślinożerców, którzy mogliby być nią zainteresowani. Saponiny są z nasion w dużej mierze usuwane przed sprzedażą, jednak zalecane jest dokładne płukanie komosy przed gotowaniem. Ma to na celu nie tylko usunięcie ewentualnego gorzkiego posmaku, ale także zabezpieczenie przed możliwym podrażnieniem układu pokarmowego. Ma to szczególne znaczenie, jeśli podajemy tę kaszę niemowlętom i małym dzieciom.

Te małe nasionka są obecnie bardzo popularne, szybko stały się modne w niektórych kręgach, jednak zdecydowanie w tym przypadku nie oznacza to, że są przereklamowane. Quinoa jest uważana za superfood i rzeczywiście lista składników odżywczych, które można w niej znaleźć jest imponująca, do tego stopnia, że prowadzone są nad nią badania, które mają ocenić jej użyteczność w trakcie lotów w kosmos.

Quinoa – właściwości i zalety

Komosa ryżowa ma wiele zalet, jest lekkostrawna i bezglutenowa, a przy tym naładowana po brzegi dobroczynnymi składnikami, co czyni z niej idealny pokarm dla alergików i wszystkich, którzy z jakichkolwiek powodów potrzebują wzmocnienia organizmu. Może okazać się bardzo ważna dla osób, które są zmuszone wykluczyć z diety wiele innych produktów i z tego powodu mogłyby być narażone na różnego rodzaju niedobory. Tak wartościowy składnik jest w stanie znacznie ułatwić układanie jadłospisu, uwzględniającego wszystkie potrzeby organizmu. Quinoa charakteryzuje się dużą zawartością pełnowartościowego białka, jako jeden z niewielu składników pochodzenia roślinnego zawiera komplet aminokwasów koniecznych człowiekowi do codziennego uzupełniania wraz z pożywieniem.

Ponieważ znajdziemy w niej liczne sole mineralne, może stać się solidnym wsparciem dla osób potrzebujących odżywienia organizmu, zmagających się z anemią lub nawet różnego rodzaju poważnymi chorobami, znajdziemy w niej m.in. duże ilości żelaza, magnezu, potasu, manganu, wapnia i cynku. Ponadto quinoa zawiera stosunkowo dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które mogą zapobiegać rozwojowi chorób układu sercowo-naczyniowego, a także witaminy z grupy B oraz flawonoidy - przeciwutleniacze, które pomagają wyłapywać wolne rodniki. W tych niepozornych ziarenkach znajdziemy zatem zarówno dające energię węglowodany złożone, dobre tłuszcze, pełnowartościowe białko, liczne mikro- i makroelementy, witaminy oraz roślinne związki bioaktywne, trudno się dziwić, że świat oszalał na ich punkcie.

Komosa ryżowa – kalorie i odchudzanie

Wśród wszystkich zalet komosy trzeba również wymienić to, że może być jednym z czynników wspomagających odchudzanie. Ugotowana ma ok. 120 kalorii w 100g, co nie jest wysoką liczbą, w porównaniu z większością innych kasz. Dodatkowo jest bogata w węglowodany złożone, białko i błonnik, dzięki czemu jest sycąca, a po jej zjedzeniu możemy szybko i na długo pozbyć się uczucia głodu, który często krzyżuje plany osób próbujących trzymać dietę. Pomimo, że jest tak sycąca jednocześnie nie jest „zapychaczem”, wręcz przeciwnie - już w małej porcji dostarcza wielu cennych substancji, wspierających zdrowie organizmu. Może to mieć duże znaczenie przy restrykcyjnych dietach, w których wyklucza się wiele składników w obawie przed wzrostem wagi.

Quinoa – indeks glikemiczny

Kolejnym ogromnym plusem komosy ryżowej, również poniekąd związanym z dbałością o linię, jest niski indeks glikemiczny - IG =35. Oznacza to, że może być z powodzeniem spożywana przez diabetyków, nie tylko jest dla nich bezpieczna, ale pomaga w regulowaniu poziomu cukru we krwi. Niski IG to również dobra wiadomość dla odchudzających się, ponieważ kasza ta sprzyja zrzucaniu zbędnych kilogramów. To kolejny powód dlaczego dzięki niej jeszcze długo po posiłku będziemy czuć się syci i nie będą nam groziły napady wilczego głodu.

Jak spożywać komosę ryżową?

Komosa ryżowa może być używana w kuchni wszechstronnie i jest to jedną z jej wielkich zalet, ponadto jej przygotowanie jest bardzo proste. Delikatny smak sprawia, że sprawdza się doskonale zarówno w słodkich, jak i wytrawnych potrawach, z jej udziałem można zatem przygotować właściwie każdy posiłek. Może być podstawą zdrowego śniadania ze świeżymi lub suszonymi owocami, pasuje do gulaszu warzywnego, zup, zapiekanek, rozmaitych dań jednogarnkowych i wszędzie tam, gdzie użylibyśmy innej kaszy lub ryżu, dzięki niej można także przygotować pyszne desery np. budynie, ciasta i ciasteczka.

Przed ugotowaniem powinno się ją dokładnie wypłukać, bardzo korzystne jest także moczenie nasion, ponieważ proces ten neutralizuje obecny w nich kwas fitynowy, które blokuje wchłanianie soli mineralnych. Następnie należy ją gotować w dwóch częściach wody przez ok. 15 minut. Innym rozwiązaniem, dzięki któremu można będzie włączyć te zdrowe nasiona do swojej diety jest wykorzystanie mąki, którą się z nich uzyskuje, w dobrze zaopatrzonych sklepach z żywnością ekologiczną można kupić gotową mąkę z quinoa, ale dysponując młynkiem możemy bez problemu sami ją przygotować.

Jeśli natomiast ktoś chciałby zjeść na bazie komosy ryżowej wartościowe i sycące śniadanie, a brakuje mu rano czasu, rozwiązaniem są także płatki quinoa, które wystarczy gotować kilka minut na bazie mleka, napoju roślinnego lub wody, a później wzbogacić o wybrane dodatki takie jak świeże lub suszone owoce. Ciekawym wykorzystaniem kaszy jest również przygotowanie domowego napoju roślinnego. Żeby go uzyskać wystarczy gotować w dużej porcji wody małą ilość uprzednio wypłukanych i namoczonych ziarenek , a następnie całość zmiksować, można też dodać do napoju wanilię lub odrobinę ulubionej substancji słodzącej.

Quinoa i jej rodzaje - który jest najzdrowszy?

Są różne odmiany komosy ryżowej, które nieco różnią się smakiem i właściwościami. Najpopularniejsza jest biała, jednak warto postarać się poszukać również mniej dostępnych rodzajów – czarnej i czerwonej. Każda z nich może być świetnym urozmaiceniem diety. Czasami dostępne są również mieszanki, w których znajdziemy wszystkie rodzaje tej kaszy, to świetny pomysł na atrakcyjny wizualnie posiłek.

Quinoa - rodzaje

• quinoa biała - jest łagodna, lekko słodka i ma delikatną konsystencję, z tego powodu najczęściej jest bardzo lubiana zarówno przez dzieci, jak i dorosłych. Połączenie zachęcającego smaku i bogactwa składników odżywczych czyni z niej idealny produkt, który warto włączyć do swojego codziennego jadłospisu.
• quinoa czerwona - jest nieco twardsza od komosy białej i po ugotowaniu pozostaje lekko chrupiąca. Ma bardziej charakterystyczny, orzechowy posmak, co dla niektórych jest wadą, a dla innych zaletą, z pewnością warto przekonać się samemu czy trafia w nasz gust. Swoją barwę zawdzięcza dużej ilości antocyjanów, chroniących DNA przed mutacjami i wyłapujących wolne rodniki, których nadmiar może prowadzić do rozwoju miażdżycy, nowotworów i przedwczesnego starzenia organizmu. Dodatkowo ma ciekawy wygląd, który może urozmaicić sałatki czy potrawki warzywne.
• quinoa czarna - ma najbardziej wyrazisty, orzechowy smak spośród wszystkich rodzajów. Taki dodatek do potrawy to interesujący akcent, również wizualnie. Także w tym przypadku intensywny kolor to zasługa roślinnych barwników, mających bardzo dobry wpływ na nasze zdrowie. W trakcie gotowania niewiele zwiększa swoją objętość i pozostaje lekko twardawa, co czyni z jej bardzo dobry dodatek do sałatek i innych potraw, w których zachowanie kształtu jest atutem.