Gula Java, czyli cukier kokosowy – co to jest i czy jest zdrowy?

Skąd bierze się cukier kokosowy?

Cukier kokosowy uzyskiwany jest z pąków kwiatu palmy kokosowej, która nazywana jest „drzewem życia” lub „drzewem o tysiącu zastosowań”. Rzeczywiście, można dzięki niej uzyskać między innymi orzechy kokosowe, mleczko lub olej, ale nie wszyscy wiedzą, że również cukier o wyjątkowym smaku i aromacie. Z kwiatów wydobywa się powoli biały sok, który zbiera się do specjalnych naczyń. Następnie w wielkich kadziach odparowuje się go do momentu uzyskania gęstego syropu, który podgrzewany ostatecznie przybiera sypką postać. Nazwą, z którą można spotkać się w sklepie jest również cukier palmowy - zwykle stosuje się je zamiennie.

Ze względu na to, że interesujący nas cukier pochodzi z Jawy, można również gdzieniegdzie natknąć się na określenie Gula Java, która brzmi egzotycznie i zachęca osoby spragnione nowości do spróbowania tego smakołyku. Jednak - czy cukier kokosowy jest zdrowy? Jak każdy rodzaj cukru posiada z pewnością swoje wady, ale ma również wiele zalet, z powodu których zyskał sobie wielu zwolenników i wciąż ich przybywa. Wykorzystywany jest również coraz chętniej przez producentów żywności ekologicznej, można się z nim spotkać w niektórych dobrej jakości słodyczach, które opisywane są jako bezpieczniejsze dla diabetyków i dbających o linię. Jego atutem jest to, że nie jest poddawany procesowi rafinacji, oznacza to, że pozostaje w nim część składników odżywczych obecnych w nektarze z palmy kokosowej.

Cukier kokosowy nierafinowany – właściwości

Gula Java można zazwyczaj kupić w formie brązowych kryształków, które łatwo rozpuszczają się w napojach. Ma podobny poziom słodkości do sacharozy, a jego ogromną zaletą jest niezwykły smak, choć jest trochę podobny do niektórych odmian cukru trzcinowego, czyli lekko karmelowy, jednak charakteryzuje się przebijającą dodatkową nutą kokosową. Nie jest ona na tyle wyrazista, by mogła przebijać w przygotowanych z jego udziałem deserach czy napojach, ale mimo wszystko delikatnie wyczuwalny jest jej posmak. To dlatego, jeśli ktoś polubi ten rodzaj słodzika, nie jest w stanie zamienić go na nic innego np. przy słodzeniu kawy lub przy przygotowaniu swoich ulubionych ciast. Jest tak smaczny, że jego zwolennicy nie mają oporów przed… wyjadaniem go wprost z opakowania jako idealny deser. Może być stosowany wszędzie tam, gdzie użylibyśmy zwykłego cukru: do słodzenia gorących napojów, koktajli, różnego rodzaju deserów, w tym słodkich wypieków oraz jako posypka do nich. Spotyka się go czasami w składzie ekologicznych czekolad i innych słodyczy.

Cukier kokosowy a cukrzyca

Chociaż ceniony jest bardzo za swój smak, w dużej mierze sławę swoją zdobył dzięki temu, że promowany był jako idealny dla diabetyków. Czy rzeczywiście cukrzyca nie jest przeciwwskazaniem do spożywania cukru kokosowego? Pierwotnie tak uważano, dlatego w krótkim czasie zdobył tylu zwolenników i pojawiał się w wielu tekstach na popularnych portalach przedstawiany w taki właśnie sposób. Pierwsze informacje, jakie można było przeczytać sugerowały, że cukier kokosowy = indeks glikemiczny wielokrotnie niższy od sacharozy. Późniejsze badania wykazały, że nie do końca tak jest. W rzeczywistości różnica między nimi nie jest na tyle duża, by można było uznać ten produkt za bezpieczny przy chorobach związanych z wahaniami poziomu cukru we krwi.

Czy cukier kokosowy jest zdrowy?

Cukier kokosowy nierafinowany zawiera niektóre składniki, które pozostają w nim po odwodnieniu nektaru uzyskanego z palmy m.in. pewne ilości potasu, cynku, magnezu i żelaza, a także witaminy z grupy B oraz inulina i polifenole. Warto jednak wiedzieć, że nie jest ich na tyle dużo, by miały większe znaczenie w diecie. Musielibyśmy zjeść bardzo dużo cukru palmowego, by dostarczyć ich istotną ilość, tymczasem bezpieczna dawka tak zwanego cukru dodanego, czyli nie pochodzącego np. z owoców jest ściśle określona, dla dorosłego człowieka o przeciętnym trybie życia to ok. 25g na dobę (czyli mniej więcej 5 łyżeczek), może to być więcej w zależności od zapotrzebowania kalorycznego.

Wiemy już, że cukier kokosowy indeks glikemiczny ma stosunkowo wysoki, niestety jeśli chodzi o kalorie również jest ich niewiele mniej w stosunku do zwykłego cukru. Nie jest zatem wcale szczególnie polecany dla ludzi w czasie diety odchudzającej, przynajmniej nie w dużych ilościach. Dochodzimy tu do sedna – może być on elementem zdrowej, zbilansowanej diety i jak najbardziej dla jego fenomenalnego smaku można go włączyć do swoich wypieków czy codziennej kawy, wszystko to pod warunkiem, że jest stosowany oszczędnie, czyli jak każdy rodzaj cukru. W tym przypadku z pomocą może przyjść cena. Jest to produkt egzotyczny i wciąż dość niszowy, więc jest ona stosunkowo wysoka. Ponieważ zwykle mamy tendencję do oszczędzania tego, za co zapłaciliśmy niemało, możemy dzięki temu zużywać dużo mniej naszego ukochanego słodzika i w związku z tym w ogóle używać mniej cukru na co dzień. To miła perspektywa, na pewno wyjdzie nam to na zdrowie, a i waga może zaskakująco drgnąć w pożądanym przez nas kierunku.

Cukier kokosowy, czy ksylitol, a może jeszcze coś innego?

Porównywany bywa z cukrem trzcinowym lub cukrem z agawy, ze względu na swój smak, wygląd i możliwości zastosowania. Biorąc jednak pod uwagę kaloryczność i indeks glikemiczny, a także rzeczywistą ilość substancji odżywczych, jaką znajdziemy w cukrze palmowym, dobrze jest również rozważyć jego zamianę na inne słodziki. Oczywiście nic nie zastąpi jego niezwykłego karmelowo-kokosowego smaku, pięknego koloru i ciekawych wrażeń sensorycznych, wynikających z jego spożywania, ale jeśli nie na tym nam przy danym zastosowaniu zależy, warto porównać go do alkoholi cukrowych lub niepozornej roślinki – stewii.

Słodziki te również są pochodzenia naturalnego, choć czasami wzbudzają nieufność, zupełnie jednak niesłusznie. Mogą być bezpiecznie stosowane przez diabetyków, polecane są również osobom pragnącym zrzucić zbędne kilogramy, ale także wszystkim którzy dbają o każdy szczegół swojej diety i chcą w niej, zgodnie z zaleceniami, uniknąć nadmiaru cukru. O ile stewia ma odrobinę specyficzny smak, o tyle ksylitol i erytrytol są słodkie, ale poza tym właściwie neutralne. W przypadku ksylitolu zdarzają się problemy jelitowe, jeśli spożyje się go w nadmiarze, natomiast erytrytol nie powoduje takich skutków ubocznych, ten ostatni właściwie nie ma też kalorii, warto jednak wiedzieć, że może to okazać się również wadą. Dlaczego? Z tego powodu organizm może „nie zauważać” zjedzonego posiłku i domagać się dodatkowego.

Co jest zatem zdrowsze – cukier kokosowy, czy ksylitol lub erytrytol? Jeśli zależy nam na ograniczeniu w diecie cukru, schudnięciu lub chorujemy na cukrzycę, zdecydowanie lepsze, niż smaczny, egzotyczny Gula Java będą dla nas alkohole cukrowe. Z kolei w przypadku gdy liczy się przede wszystkim smak, w rozsądnych ilościach można polecić również cukier z palmy kokosowej.