Jak kawa wpływa na organizm? Poznaj jej właściwości!

Czy wiesz, że wartość handlu kawą szacuje się na około 100 miliardów dolarów?! Jest to napój, który pokochał cały świat – ciężko znaleźć miejsce, gdzie miałbyś problem z zamówieniem filiżanki „małej czarnej”. To, że jej smak i aromat jest wyjątkowy, nie budzi żadnych wątpliwości. Jednak jej wpływ na organizm jest już przedmiotem wielu dyskusji. Czas dowiedzieć się, jakie właściwości ma kawa!

Czy kofeina to jedyny składnik kawy, na który warto zwrócić uwagę?

W pierwszej kolejności zazwyczaj mówi się o właściwościach pobudzających kawy, które wynikają z obecności kofeiny. Jest to organiczny związek chemiczny należący do grupy alkaloidów purynowych. Po około 20 minutach od wypicia filiżanki „małej czarnej”, stężenie tego związku we krwi jest najwyższe. Dlatego, zanim stwierdzisz, że ten napój już na Ciebie nie działa, odczekaj kilkanaście minut.

Co ciekawe ilość kofeiny różni się w zależności od tego, czy jest to kawa ekologiczna rozpuszczalna (około 65 mg na 125 ml), czarna (około 85 mg na 125 ml), czy cappuccino (około 40 mg na 150 ml). Źródłem kofeiny jest też m.in. herbata, czekolada, a także napoje energetyzujące.

Kofeina to nie wszystko!

O kofeinie mówi się często, ponieważ to ona odpowiada za właściwości pobudzające kawy, które są doceniane na całym świecie. Jednak w jej ziarnach występuje o wiele więcej związków (około 1000) zasługujących na uwagę m.in.:

• kwasy organiczne (fosforowy, cytrynowy, jabłkowy),
• proteiny,
• fenolokwasy,
• kwas chlorogenowy,
• witaminy (głównie niacyna, czyli witamina B3),
• składniki mineralne (np. potas).

Ich ilość zależy od gatunku rośliny i warunków jej uprawy, a także procesu przetwórczego. Więcej cennych składników zawiera kawa ekologiczna ziarnista lub mielona.

Pozytywny wpływ na metabolizm

Czy picie tego pobudzającego napoju przyczynia się do rozwoju chorób, czy jest wręcz odwrotnie? Okazuje się, że związki, które występują w kawie ekologicznej ziarnistej i innych mają pozytywny wpływ na Twoje zdrowie (o ile zachowasz umiar w jej spożyciu).

Jednym z największych problemów zdrowotnych XXI wieku są choroby metaboliczne. Zalicza się do nich m.in. cukrzyca. Związki obecne w kawie: kofeina, magnez i kwas chlorogenowy mają wpływ na metabolizm insuliny oraz glukozy. Zaobserwowano, że mogą zmniejszać stężenie glukozy na czczo, a także zwiększać insulinowrażliwość komórek.

Poza tym picie dobrej kawy, którą często możesz kupić w sklepie ze zdrową żywnością, może zmniejszać ryzyko cukrzycy typu drugiego również dzięki temu, że pomaga zapobiegać otyłości. Dotyczy to przede wszystkim osób mających predyspozycje genetyczne do jej rozwoju. Pozytywny wpływ na masę ciała wynika m.in. z tego, że kwas chlorogenowy stymuluje proces rozkładu tkanki tłuszczowej, a kofeina zmniejsza wchłanianie kwasów tłuszczowych w jelicie. Pamiętaj jednak, że aby tak było kawa ekologiczna mielona lub inna, którą pijesz, powinna być podawana bez cukru (możesz zastąpić go np. ksylitolem, który polecany jest również osobom z insulinoopornością i cukrzycą).

Biorąc pod uwagę, że kawa działa pobudzająco, nie jest zaskoczeniem, że jej spożywanie nie jest obojętne dla układu nerwowego. Ostatnio coraz więcej mówi się o tym, że jest to napój, który może zmniejszać ryzyko choroby Alzheimera i Parkinsona.

Mówiąc o właściwościach prozdrowotnych, należy wspomnieć również o jej wpływie na proces kancerogenezy. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem wydała opinię, że picie „małej czarnej” nie zwiększa ryzyka nowotworów. Jest wręcz odwrotnie – może je zmniejszać. Wszystko, dzięki obecności fitozwiązków wykazujących właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, a także mające zdolność do stymulowania apoptozy komórek nowotworowych.

O czym powinieneś pamiętać, aby kawa miała pozytywny wpływ na Twój organizm?

Biorąc pod uwagę informacje przedstawione powyżej, można powiedzieć, że kawa to zdrowa żywność. Jednak, aby miała faktycznie tylko pozytywny wpływ na Twój organizm, pamiętaj o kilku zasadach. Przede wszystkim zachowaj umiar w jej spożyciu, zgodnie z zasadą „co za dużo, to niezdrowo”.

Najlepiej, jeśli nie będziesz pił więcej niż 3-4 espresso lub 3 filiżanki rozpuszczalnej dziennie (odpowiada to 200 mg kofeiny). Długotrwałe przyjmowanie większych ilości kofeiny (na poziomie około 400-800 mg dziennie) prowadzi do wystąpienia nieprzyjemnych objawów m.in.:

• problemów z zasypianiem,
• rozdrażnienia,
• tachykardii.

Pamiętaj również o tym, że istnieją pewne przeciwwskazania do picia tego popularnego napoju. Zalicza się do nich m.in. nadciśnienie tętnicze, a także stany zapalne w obrębie przewodu pokarmowego. Jeśli zaliczasz się do tej grupy, ale ciężko Ci pożegnać się ze smakiem „małej czarnej” rozwiązaniem jest kawa zbożowa bez kofeiny, albo przejście na herbaty Dary Natury lub inne herbaty.

Jeśli ten napój ma mieć pozytywny wpływ na Twoje zdrowie, nie zapominaj również o tym, że należy podać ją w odpowiedni sposób. Dlatego pij ulubioną ekologiczną mieloną lub inną bez dodatku cukru białego.

A co z mlekiem? Wybieraj te o zawartości tłuszczu mniejszej niż 2% i zrezygnuj ze śmietanki. W przypadku, gdy cierpisz na nietolerancję laktozy lub stosujesz dietę wegańską, przygotuj pyszną białą, zabielając ją ulubionym mlekiem roślinnym.

Kawa to napój, który potrafi nie tylko pobudzić i zwiększyć koncentrację. Ze względu na to, że zawiera fitozwiązki, witaminy i składniki mineralne może również zmniejszać ryzyko niektórych chorób. Musisz jednak pamiętać, że aby skorzystać wyłącznie z jej pozytywnego działania, trzeba zachować umiar w jej spożyciu i podać ją w odpowiedni sposób.