Makaron od kuchni - czy jest zdrowy i który warto jeść?

Dania z makaronu są zwykle bardzo chętnie jadane już od najmłodszych lat. Jest wiele możliwości przygotowania potraw na jego bazie, mamy również do wyboru niezliczone niemal ilości jego rodzajów. Różne kształty, kolory, ale też różne składy. Makaron bowiem to o wiele więcej, niż tylko słynna jasna mąka z pszenicy durum, równie dobrze możemy wybrać ten z warzyw strączkowych, pełen białka, lub dalekowschodni makaron konjac, polecany przy odchudzaniu. Skoro jest taki ważny w naszej kuchni, zdecydowanie warto przyjrzeć mu się z bliska.  

Czy makaron jest zdrowy?

To pytanie zadaje sobie wielu ludzi. W kontekście diety odchudzającej często można spotkać się z opinią, że makaronu, przynajmniej w klasycznej wersji, powinno się unikać jak ognia. Tymczasem nie jest on tak bardzo kaloryczny, jak to zwykło się uważać (należy natomiast uważać na dodatki, zwłaszcza sosy, które często bywają bardzo tłuste). Faktem jest natomiast, że makaron w podstawowej, znanej wszystkim wersji jest głównie źródłem węglowodanów, co należy uwzględnić przy planowaniu posiłków.

Jeśli mamy możliwość (nie mamy na przykład problemów jelitowych), warto wybierać makarony pełnoziarniste, które są dużo bardziej bogate w witaminy i składniki mineralne (m.in. witaminy z grupy B, magnez i żelazo). Są one również źródłem węglowodanów złożonych, które są wolniej trawione przez organizm, a przez to zdrowsze. Na dłużej też podnoszą poziom energii i dają uczucie sytości.

Ważne: Warto wiedzieć, że ostudzony makaron jest źródłem skrobi opornej, która jest m.in. niezbędna jako pożywienie dla dobrych bakterii zasiedlających nasz układ pokarmowy. Chroni ona również przed chorobami jelit (w tym również przed rakiem), pomaga regulować poziom cholesterolu i cukru, a także wspomaga w dietach odchudzających.

Nawet jeśli uwielbiamy klasyczny makaron, warto, przynajmniej raz na jakiś czas, wybrać taki z innej mąki czy też warzyw strączkowych. Urozmaicona dieta to jeden z  filarów zdrowia i dobrego samopoczucia, a makaron gryczany, makaron ryżowy, sojowy lub soczewicowy może nas również bardzo zaskoczyć od kulinarnej strony. Dzięki niemu znane do tej pory dania mogą wyglądać zupełnie inaczej.

Rodzaje makaronu

Rodzajów makaronu jest mnóstwo, każdy kształt można wykorzystać w trochę inny sposób, ciekawe kolory dodadzą uroku naszym daniom, a różnorodne składy pomogą odpowiednio zbilansować dietę.

Podział ze względu na kształt

• Fusilli (świderki) – doskonały do wszelkiego rodzajów sosów, składniki potrawy łatwo się do niego przyczepiają
• Penne (piórka, rurki) – jeden z bardziej popularnych w Polsce makaronów, uwielbiany do sosów i zapiekanek
• Tagliatelle (wstążki, gniazdka) – podaje się go zwykle z sosami, świetnie wygląda, sprawdzi się też w kuchniach tych, którzy wolą grubszy makaron
• Cannelloni (grube rurki) - idealne do nadziewania
• Lasagne – duże płaty przeznaczone do pysznych zapiekanek, któż nie zna tego włoskiego dania?
• Farfalle (kokardki, po włosku: motyl) – bardzo efektowny makaron, który sprawdza się z różnymi sosami, ale często, ze względu na swój ciekawy kształt, używany jest również do sałatek
• Conchiglie (muszelki) – może być różnej wielkości i z tego powodu być różnie wykorzystywany m.in. do zup, nadziewania i pieczenia
• Spaghetti  (cienkie, długie nitki) – tego makaronu nikomu nie trzeba przedstawiać, to po prostu „klasyka gatunku”
• Orzo  (w kształcie ziaren ryżu) – sprawdzi się w zupie, zapiekance czy farszu
• Makarony dziecięce w kształcie zwierząt, pojazdów czy postaci z bajek – mogą skutecznie zachęcić maluchy do zjedzenia przygotowanej potrawy

Podział ze względu na skład

• Makaron z pszenicy durum – to najpopularniejszy rodzaj makaronu, bez względu na kształt. Zna, lubi i używa go w kuchni większość Polaków. Dzięki wytworzeniu makaronu z pszenicy durum nie rozpada się on i nie klei. Jest też zdrowszy, ma więcej białka, składników mineralnych i witamin, charakteryzuje się też niższym indeksem glikemicznym.
• Makaron pszenny pełnoziarnisty – warto go wybierać, zamiast tego z białej mąki, jeśli tylko nie mamy problemów jelitowych. Jest bardziej wyrazisty w smaku. Często przy przestawianiu się na produkt pełnoziarnisty najpierw trudno się do tego przyzwyczaić, a później okazuje się, że ten „zwykły” już nie smakuje.
• Makaron z innych rodzajów mąki – makaron może być zrobiony z mąki innej, niż pszenna, każdy będzie miał trochę inne właściwości i wartości odżywcze. Taki makaron może mieć w składzie gluten (np. makaron żytni, owsiany, makaron orkiszowy, makaron z samopszy czy z płaskurki) lub być bezglutenowy (np. makaron kukurydziany, ryżowy, gryczany, z quinoa).
• Makaron ze strączków np. makaron z soczewicy, fasoli, grochu, makaron z ciecierzycy. To hit ostatnich lat i producenci prześcigają się w wymyślaniu wciąż nowych połączeń. Zachowuje lubianą przez wszystkich, uniwersalną formę makaronu, a przy tym jest świetnym źródłem białka. To dobra opcja dla tych, którzy nie lubią warzyw strączkowych w innej formie, można je w ten sposób łatwo przemycić np. dzieciom do chętnie jedzonych dań.
• Makarony orientalne - przykładem może być, wspomniany, wyjątkowo niskokaloryczny konjac, ale też makaron soba, udon, z ryżu brązowego z dodatkiem wakame. Dzięki możliwości zakupu takich makaronów można wyczarować bardzo ciekawe, oryginalne dania i urozmaicić w ten sposób swoje menu, poznając nowe smaki.

Przygotowanie makaronu

Makaron, bez względu na rodzaj mąki bio, jest tak bardzo lubiany również ze względu na wiele możliwości jego wykorzystania. Gdyby się dobrze zastanowić, można dojść do wniosku, że nie ma dania, w którym nie można by go wykorzystać. Śniadaniowe zupy mleczne, sałatki, zapiekanki, dania główne z różnymi sosami, makaron gotowany i pieczony, a w każdej formie równie pyszny.

O czym warto pamiętać, kiedy przygotowujemy makaron?

• Bardzo ważne jest, żeby przestrzegać instrukcji, która zawsze widnieje na opakowaniu.
• Czas gotowania jest niezwykle ważny nie tylko ze względu na walory smakowe, ale przede wszystkim zdrowotne.
• Najzdrowszy jest makaron al dente, czyli lekko twardawy, jest też najbardziej dietetyczny.
• Dodawanie oleju czy oliwy do gotowania makaronu nie sprawi, że będzie się on mniej kleił.
• Natomiast jeśli chcemy przechować makaron na następny dzień, warto dodać do niego trochę oliwy już po odcedzeniu i dobrze wymieszać.

Dobrze wybrać

Wybierając makaron każdy kieruje się swoim gustem i potrzebami, ale istotna jest również oczywiście jakość kupowanego produktu. Jeśli decydujemy się na wrzucenie do koszyka makaronu ekologicznego, mamy gwarancję, że będzie on wytworzony z najlepszych składników. Nie warto ograniczać wyboru wyłącznie do tradycyjnego makaronu. Wprowadzanie do menu nowych, ciekawych produktów oraz zdrowej żywności nie tylko sprawia, że kuchnia staje się ciekawsza i bardziej kolorowa. Przede wszystkim jest to bardzo korzystne ze względów zdrowotnych, nic nie wpływa tak dobrze na organizm jak możliwie najbardziej różnorodna dieta.