Syrop daktylowy – jak i dlaczego warto go używać?

2021-02-05
Syrop daktylowy – jak i dlaczego warto go używać?

Syrop daktylowy – co to jest?

Cukier jest wszechobecny. Występuje w produktach pod wieloma postaciami, jednak większość z nich to tak zwane „puste kalorie”, które nie przynoszą nam właściwie niczego dobrego – cukry proste pozbawione wartości odżywczych. Jest jednak kilka wyjątków, które poza przyjemnym słodkim smakiem mogą dostarczyć nieco wartościowych składników, witamin i soli mineralnych - zaliczyć można do nich przede wszystkim różne rodzaje melasy, a także coraz popularniejszy syrop daktylowy.

Syrop z daktyli nazywa się czasami „miodem” daktylowym, pozyskuje się go z podłużnych owoców pestkowych wysokiego drzewa - palmy daktylowej i jest popularny w krajach, których ciepły klimat sprzyja ich uprawie. Daktyle znane są już od kilku tysięcy lat, cenione były już wtedy za swoje właściwości, smak i zastrzyk energii, którego dostarczały. Ciekawostką jest, że w krajach arabskich uważa się je za afrodyzjak.

Syrop daktylowy, który można kupić w sklepie to zagęszczony sok z owoców daktylowca, w składzie którego nie powinno być już żadnych dodatków takich jak konserwanty czy substancje poprawiające konsystencję, dlatego jest on całkowicie naturalny. Można go również przygotować samemu w domu, jednak będzie to nieco odmienny produkt, wytwarzany w inny sposób i różniący się właściwościami. Domowy syrop daktylowy to w gruncie rzeczy namoczone i zmiksowane z wodą daktyle.

Syrop z daktyli – właściwości

Gotowy syrop daktylowy, który znajdziemy na sklepowej półce ma postać ciemnego, kleistego, treściwego płynu o przyjemnym aromacie. Jego wielkim plusem jest niebanalny smak z lekką karmelową nutą. Nie jest on na tyle wyrazisty, by zdominować jakąkolwiek potrawę, natomiast słodycz jest na tyle intensywna, że gęsty syrop daktylowy z powodzeniem może zastąpić zarówno cukier, jak i wszystkie jego zamienniki. Chociaż oczywiście istnieją osoby, które nie przepadają za tymi owocami, zdecydowana większość uważa smak daktyli za bardzo przyjemny. Z tego powodu syrop ten jest wszechstronny, może służyć zarówno jako atrakcyjnie prezentująca się polewa do lodów, deserów czy owsianek, jak i do słodzenia ciast czy ciasteczek, a także do kawy i koktajli.

Daktyle składają się w dużej mierze z węglowodanów prostych (jest ich tam około 50%, a w wersji suszonej nawet 80%), których nie powinno być w diecie zbyt wiele, ale zawierają również solidną dawkę niektórych bardzo potrzebnych nam składników. Syrop uzyskany z tych owoców dostarcza przede wszystkim potasu, pierwiastka który pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, między innymi jest niezbędny do właściwego funkcjonowania serca, budowy białek oraz utrzymywania odpowiedniego ciśnienia i napięcia mięśni. To jeden z powodów, dla których sportowcy tak bardzo cenią te słodkie owoce i nie stronią również od syropu daktylowego. Tym bardziej, że zawiera on także magnez i wapń, a także witaminy A, C, B1 i B2 oraz E. Nie brakuje w nim również przeciwutleniaczy, czyli tak bardzo potrzebnych nam związków, które pomagają zachować na dłużej młodość i dobre zdrowie. Są one szczególnie istotne jako element profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Ciekawym składnikiem zawartym w dużych ilościach w suszonych daktylach są naturalne salicylany, które roślinom są potrzebne do obrony przed bakteriami i wirusami. Są to związki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwgorączkowym i przeciwbakteryjnym. Niestety są one dość często źle tolerowane przez alergików, także wyjątkowo wrażliwe osoby powinny wykazać się ostrożnością przy kontakcie z daktylami.

Syrop daktylowy – kcal i wartości odżywcze

Tabela wartości odżywczych dla 100ml syropu daktylowego prezentuje się następująco:
Wartość energetyczna: 1497 kJ/ 348 kcal
Tłuszcz: 0 g
w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
Węglowodany: 86 g;
w tym cukry: 86 g
Białko: 1,0 g
Sól: 0,27 g

Syrop daktylowy – indeks glikemiczny

Niestety, zarówno suszone daktyle, jak i syrop daktylowy mają wysoki indeks glikemiczny (w tym drugim przypadku IG=60). Jeśli chodzi o świeże owoce, jest on nieco niższy, jednak gotowy słodzik z bardzo małą zawartością błonnika z pewnością nie jest odpowiednim produktem dla diabetyków i osób z insulinoodpornością. Nie jest też polecany osobom zmagającym się z nadwagą, jednak w przypadku diety odchudzającej może być stosowany w bardzo małych ilościach. Przy konkretnych chorobach związanych z cukrem lepiej trzymać się od niego z daleka.

Czy syrop daktylowy jest zdrowym zamiennikiem cukru?

Syrop daktylowy jest naturalną substancją słodzącą i spożywając go nie dostarczamy organizmowi wyłącznie „pustych kalorii” - to jego wielkie plusy, jeśli oceniać go wyłącznie pod kątem zdrowotnym. Zawiera witaminy i ważne dla organizmu sole mineralne, a także roślinne związki bioaktywne takie jak luteina, polifenole i salicylany. Uważa się, że z ich powodu syrop może mieć delikatne działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, wpływać pozytywnie na żołądek, a także wspomagać wyłapywanie wolnych rodników. Można zatem uznać syrop daktylowy za jeden z najlepszych zamienników zwykłego cukru, jaki istnieje.

Trzeba jednak pamiętać o tym, że, w przeciwieństwie do nieprzetworzonych owoców, gotowy słodzik niemal nie zawiera błonnika, jest szybko trawiony i dlatego po spożyciu powoduje gwałtowny wzrost glukozy we krwi. To niezdrowe nie tylko dla diabetyków, takich produktów nie poleca się w dużych ilościach nikomu, szczególnie osobom mającym skłonność do przybierania na wadze. W przypadku domowego syropu daktylowego sprawa ma się nieco inaczej, ze względu na odmienny proces produkcji.

Dużym problemem mogą okazać się różnego rodzaje alergie. Substancje zawarte w daktylach mogą powodować u niektórych silną reakcję, mogą to być na przykład reakcje krzyżowe związane z uczuleniem na pyłki traw lub zbóż. Naturalne salicylany, które odpowiadają za właściwości przeciwzapalne, również mogą być źle tolerowane przez alergików. Syrop daktylowy można zatem traktować jako zdrowy zamiennik cukru, jednak nie dla diabetyków i zakładając, że nie spożywa się go w nadmiarze oraz że nie występują reakcje alergiczne.

A może domowy syrop daktylowy?

Przygotowany w domu syrop z daktyli jest świetnym pomysłem na zdrowy dodatek do deserów i nie tylko. Jego zaletą jest to, że ma więcej błonnika, niż klarowny, kupiony w sklepie gotowy produkt. Można go również przygotowywać na bieżąco, dzięki czemu będzie zawsze świeży, wystarczy mieć zawsze pod ręką suszone daktyle. Bardzo istotne jest jakich owoców używamy, najlepiej jeśli będą ekologiczne, ponieważ to da nam gwarancję, że do ich konserwacji nie użyto dwutlenku siarki (E220). Nie jest to zdrowy dodatek, może podrażniać żołądek wrażliwych osób i wywoływać reakcje alergiczne, wpływa też na smak. Wybierając daktyle BIO mamy szansę na syrop najwyższej jakości.

Mając już ekologiczne daktyle nie pozostaje nic innego jak przystąpić do wytworzenia pysznego domowego syropu daktylowego. Sposób przygotowania zależy od tego jakiego efektu oczekujemy. Jeśli ma to być produkt surowy (raw), nie moczymy daktyli we wrzątku, a w chłodnej wodzie. Od nas zależy również konsystencja, może ona być bardziej wodnista lub gęsta.

Przepis na domowy syrop daktylowy

Potrzebne będą:

  • szklanka daktyli
  • 1-2 szklanek wody (w zależności od pożądanej konsystencji)
  • opcjonalnie dodatki: łyżka soku z cytryny (przedłuży trwałość i przełamie nieco słodycz), cynamon, wanilia, kakao

Przepis krok po kroku:

  1. Daktyle należy namoczyć przez około 30 minut we wrzątku lub przez minimum 8 godzin w chłodnej wodzie, najlepiej po prostu zalać je wodą na noc.
  2. Daktyle razem z wodą, w której się moczyły trzeba miksować przez kilka minut do uzyskania gładkiej konsystencji. W tym momencie można też dołożyć wybrane dodatki.
  3. Jeśli konsystencja jest zbyt gęsta, można dolać więcej wody i całość ponownie zmiksować.
  4. Gotowy syrop daktylowy przekładamy do szklanego, szczelnie zamykanego pojemnika.
  5. Przechowujemy w lodówce do tygodnia.

Syrop daktylowy – do czego go używać?

Nie bez powodu czasami spotkać można się z określeniem „miód” daktylowy - syrop doskonale sprawdzi się jako zamiennik tego prawdziwego, na przykład w diecie wegan, osób uczulonych na produkty pszczele lub malutkich dzieci (w tym ostatnim przypadku oczywiście nie powinno się stosować zbyt często jakichkolwiek produktów słodzących, również tych zdrowszych).

Może być polewą o pięknej barwie do różnego rodzaju deserów i lodów, stosuje się go także jako słodzik do ciast i ciasteczek, idealnie sprawdzi się na przykład do pierniczków. Niektórzy używają go do kawy, której nadaje ciekawy, lekko karmelowy posmak, a także do koktajli, by dodać im odrobiny słodyczy. Może się to okazać świetnym pomysłem dla osób bardzo aktywnych fizycznie – taki dodatek będzie zastrzykiem energii, uzupełni też koktajl w potas, magnez i witaminy. Warto pamiętać, że jeśli połączymy syrop daktylowy z produktami wolniej trawionymi takimi jak na przykład orzechy (i inne tłuste oraz białkowe dodatki) ostateczny indeks glikemiczny potrawy będzie niższy, a co za tym idzie nie doświadczymy tak gwałtownych wahań glukozy, nagłego wzrostu energii, a później jej dramatycznego spadku.

Domowy syrop daktylowy sprawdzi się najlepiej do wypieków, którym doda słodkiego smaku, ale także wilgotności. Szczególnie cenne jest to, że można regulować jego konsystencję i dostosowywać do aktualnego zapotrzebowania. W zależności od potrzeb może to zatem być bardzo gęsta pasta z daktyli lub płynny syrop. Jest jeszcze jeden pomysł na wykorzystanie syropu daktylowego - zastosowanie go do potraw wytrawnych. Kto powiedział, że można przygotowywać z jego udziałem wyłącznie słodkości? Dodanie odrobiny syropu do dań pikantnych, orientalnych lub pomidorowych może wydobyć ich głębszy smak, podkreślić użyte przyprawy i sprawić, że potrawa będzie jeszcze atrakcyjniejsza. Z pewnością w wielu przepisach znajdzie się miejsce dla delikatnej karmelowej nuty i wyjątkowej słodyczy daktyli.

Gotowy syrop daktylowy – jaki najlepszy?

W wielu przypadkach potrzebny jest syrop bardziej klarowny, wygodnie zapakowany i nie wymagający żadnej pracy - po prostu gotowy do spożycia. Wtedy można sięgnąć po syrop z daktyli BIO. Powinien on być ekologiczny z tych samych powodów, dla których jako bazę domowego słodzika najlepiej wybierać certyfikowane owoce daktylowca. Głównie chodzi o ekologiczną uprawę i brak chemicznych konserwantów, taki syrop będzie też lepszy jakościowo i prawdopodobnie smaczniejszy. Jeśli zatem chcemy efektownie wyglądającej polewy do deserów lub wygodnej, szybkiej opcji, po syrop daktylowy udajmy się do sklepu ekologicznego - w ekoAlei wybierać można wśród syropów o świetnym smaku i idealnej konsystencji, które różnią się głównie opakowaniem, może to być praktyczna butelka lub szklany słoiczek.

pixel